Η Σουηδική Ακαδημία Επιστημών απένειμε το Νόμπελ Οικονομίας 2024 στους Ντάρον Ατσεμόγλου, Σίμον Τζόνσον και Τζέιμς Ρόμπινσον για τις έρευνές τους σχετικά με τον τρόπο που οι θεσμοί διαμορφώνουν και επηρεάζουν την ευημερία. Σύμφωνα με το δελτίο Τύπου της Σουηδικής Ακαδημίας, οι φετινοί βραβευθέντες απέδειξαν την καταλυτική σημασία που έχουν οι θεσμοί για την ευημερία ενός κράτους. «Κοινωνίες με κακό κράτος δικαίου και θεσμούς που εκμεταλλεύονται τον πληθυσμό δεν είναι σε θέση να προάγουν ανάπτυξη ή βελτίωση», τονίζεται.
Η έρευνα των βραβευθέντων παρέχει νέα στοιχεία για το γιατί οι ανισότητες στις οικονομικές επιδόσεις διαφέρουν σημαντικά μεταξύ χωρών. Ένα βασικό εύρημα είναι ότι οι διαφορές στη δομή των κοινωνικών θεσμών επηρεάζουν αυτήν την πραγματικότητα. Αναλύοντας διάφορα πολιτικά και οικονομικά μοντέλα, οι τρεις επιστήμονες αναδείξαν μια σχέση που συνδέει τους θεσμούς με την ευημερία. Επιπλέον, έχουν αναπτύξει θεωρητικά εργαλεία που εξηγούν την ύπαρξη αυτών των διαφορών στους θεσμούς και πώς αυτοί μπορούν να εξελιχθούν.
«Η καθιέρωση θεσμών που είναι περισσότερο συμπεριληπτικοί και η ενίσχυση του κράτους δικαίου μπορούν να οδηγήσουν σε μακροπρόθεσμα οφέλη. Οι βραβευθέντες αναλύουν τις συνιστώσες που επηρεάζουν τη διαμόρφωση και μεταβολή των θεσμών: α) η σύγκρουση για την κατανομή των πόρων, δηλαδή ποιος παίρνει αποφάσεις σε μια κοινωνία, β) η δυνατότητα των μαζών να ασκούν εξουσία μέσω της απειλής εναντίον της κυρίαρχης ελίτ, και γ) το “πρόβλημα” της δέσμευσης, που υποδεικνύει ότι η μόνη εναλλακτική για την ελίτ είναι να αποδεχθεί την παράδοση της εξουσίας στον λαό».
«Η μείωση των τεράστιων εισοδηματικών διαφορών μεταξύ χωρών είναι μία από τις μεγαλύτερες προκλήσεις της εποχής μας. Οι βραβευθέντες υπογράμμισαν τη σημασία των κοινωνικών θεσμών για την επίτευξη αυτού του στόχου», δήλωσε ο πρόεδρος της Επιτροπής του βραβείου Νόμπελ Επιστημών, Γιάκομπ Σβένσον.
Πηγή: documentonews.gr
